Lượng mưa đơn giản là lượng nước mưa rơi xuống mặt đất trong một thời gian cụ thể ở một khu vực nhất định. Đây là một yếu tố quan trọng trong nền kinh tế, nông nghiệp, và sinh thái học. Lượng mưa ảnh hưởng đến các môi trường sống, chu trình nước, và sự phát triển của cây trồng và hệ sinh thái.
Cách đo lượng mưa thường sử dụng thiết bị gọi là “áo mưa” hoặc “cao trên đường kính”, là một dạng bình đo lượng mưa. Các loại bình này thường gồm có một hộp bắt nước và một thang đo dễ đọc. Khi mưa rơi, nước sẽ được thu thập vào hộp, và từ đó, có thể đo được lượng mưa thông qua đo lượng nước đã chứa trong hộp.
Kiếm cái hộp trụ tròn như hình. Hộp tiết diện càng lớn càng chính xác. Trước mỗi cơn mưa bạn mang hộp để ngoài trời chỗ bằng phẳng. Lưu ý không để dưới tán cây hoặc chỗ máng xối của nhà.
Hết cơn mưa bạn lấy vào và nhìn xem nước trong hộp dâng lên bao nhiêu mm. Đó là lượng mưa của trận mưa đó. Nếu cộng cả tháng thì ta sẽ có lượng mưa cả tháng. Nếu cộng cả năm thì ta có lượng mưa cả năm.
Chẳng hạn sau cơn mưa bạn đo được lượng nước trong hộp cao 5mm. Nghĩa là nếu nước mưa không bị ngấm vào đất và không chảy đi đâu thì sau cơn mưa đó vườn bạn sẽ ngập 5mm. Từ đó bạn có thể tính tổng lượng nước mưa đổ xuống vườn bạn trong cơn mưa đó. Chẳng hạn vườn bạn rộng 5000m2 thì lượng nước bạn nhận được là: 5×5000/1000 = 25m3.
Tương tự như vậy nếu lượng mưa trung bình năm ở chỗ bạn là 1700mm thì với vườn rộng 5000m2 thì mỗi năm vườn bạn nhận được:
1700×5000/1000 = 8500 m3 nước.
Đó là lượng nước rất lớn mà ông trời cho vườn để bù vào mạch nước ngầm và nuôi dưỡng cả hệ sinh thái. Nhưng nếu vườn bạn không nhận, thì nước sẽ chảy tuột trên mặt đất gây áp lực ngập lụt cho các vùng khác.